Beskid Mały. Przewodnik wyd. 4

Radosław Truś
Beskid Mały. Przewodnik
ISBN: 978-83-8122-064-4
Wydawca: Rewasz
368 stron formatu B6, 69 zdjęć barwnych, 60 zdjęć oraz ilustracji czarno-białych w tekście, 10 planów i mapek, 7 panoram. Broszura szyta nićmi. Oprawa miękka ze skrzydełkami. Wydanie IV. Pruszków 2023

"Beskid Mały to dziecko piękne, miłe, powabne i zajmujące, w dobra przyrodzone uposażone,
uwagi, poznania i miłości godne, którego jedynym defektem, ściągającym nań niechęć niesłuszną, jest to, że jest niższe wzrostem od innej braci beskidzkiej".

Kazimierz Sosnowski

Beskid Mały — od zawsze niedoceniany w kręgach turystycznych. Nie posiada wysokich szczytów, skalistych turni, egzotycznych zabytków. Zwykle mijany jest w podróży w Beskid Śląski czy Żywiecki, przytłumiony sławą Baraniej czy Babiej Góry. Istny beskidzki kopciuszek.

A jednak potrafi zadziwić stromizną swych stoków, wychodniami skalnymi, malowniczymi zbiornikami wodnymi, a nade wszystko wspaniałymi widokami zarówno na otaczające pasma górskie, jak i leżące u jego stóp pogórze.

Przewodnik "Beskid Mały" obejmuje teren wieloboku wyznaczonego przez podgórskie miasta: Bielsko-Białą, Żywiec, Suchą Beskidzką, Wadowice, Andrychów. Zatem obejmuje swym zasięgiem także Czeretniki, czyli Pasmo Pewelskie i Grupę Żurawnicy, które to pasma geografowie najchętniej by widzieli w Beskidzie Makowskim (zwanym przez niektórych Średnim). Inni twierdzą, że Kotlina Rzycka to już Pogórze Śląskie, jeszcze inni w okolicach Mucharza widzieliby nawet Pogórze Wielickie, za to położoną na wschód od Skawy Jaroszowicką Górę włączają do Beskidu Małego. Gdy na dodatek uświadomimy sobie, że geologia traktuje Beskid Mały i Śląski jako całość, to już śmiało możemy powtórzyć za Sokratesem: Wiem, że NIC nie wiem.

Autor zajął tedy stanowisko pragmatyczne i uznał za Beskid Mały obszar, nazywany tak przez turystów, rozpościerający się między dolinami Białej i Skawy i położony na północ od linii kolejowej Żywiec - Sucha.

Opisano kolejno

1. Grupę Magurki Wilkowickiej (909 m) z Czuplem (933 m) i Chrobaczą Łąką (828 m)
2. Grupę Kocierza (879 m) z Żarem (761 m) i Pasemkiem Bukowskim
3. Grupę Łamanej Skały (929 m) z Potrójną (884 m) i Pasemkiem Łysiny
4. Masyw Leskowca (922 m) z Jaworzyną (Groń Jana Pawła II, 890 m) i Pasemkiem Bliźniaków
5. Grupę Żurawnicy (734m). (Tu, niestety, boli brak wzmianki o Europejskim Biurze d/s Powiększania Wyobraźni z siedzibą w Kukowie)
6. Czeretniki (Pasmo Pewelskie) z Bąkowem (766 m) i Gachowizną (758 m)

Spis treści

Od autora

Topografia
Hydrografia
Geologia
Jaskinie
Klimat
Flora
Fauna
Z kart historii

Prehistoria; Średniowiecze; Protestantyzm; Komorowscy i inne rody szlacheckie; Galicja; I wojna światowa; II Rzeczpospolita; II wojna światowa; Czasy powojenne

Z życia ludu

Osadnictwo i sytuacja mieszkańców wsi; Etnografia; Gospodarowanie; Rzemiosło i przemysł; Folklor

Zbójnictwo
Historia turystyki
Komunikacja
Szlakami Jana Pawła II
Beskidzki świat Emila Zegadłowicza

SZLAKI TURYSTYCZNE

Grupa Magurki Wilkowickiej

1 S . Bielsko-Biała Kopiec Lipnicki - przełęcz U Panienki
2 N . Bielsko-Biała Kopiec Lipnicki - Gaiki - przełęcz Przegibek - Magurka Wilkowicka
3 C . Bielsko-Biała Straconka - Cupel - Gaiki - Groniczki - przełęcz U Panienki
4 S . Bielsko-Biała Straconka Podlas - przełęcz Przegibek
5 Z . Bielsko-Biała Straconka - Magurka Wilkowicka
6 Ż . Bielsko-Biała Straconka - Łysa Przełęcz - Rogacz - Magurka Wilkowicka 
7 C . Bielsko-Biała Leszczyny - Łysa Góra - Łysa Przełęcz - Magurka Wilkowicka
8 S . Bielsko-Biała Mikuszowice - Łysa Przełęcz
9 C . Bielsko-Biała Mikuszowice - Rogacz - Magurka Wilkowicka
1 0 S . Wilkowice - Rogacz - Magurka Wilkowicka
1 1 Z . Wilkowice - Magurka Wilkowicka
1 2 S . Wilkowice - Skała Czarownic - Magurka Wilkowicka
1 3 C . Łodygowice - polana Przysłop - Wysokie Siodło
1 4 Z . Łodygowice - przełęcz Klimczaki - Czernichów
1 5 Ż . Mała Tresna - przełęcz Klimczaki - polana Przysłop
1 6 N . Czernichów - Suchy Wierch - Wysokie Siodło - Czupel - Magurka Wilkowicka
1 7 C . Międzybrodzie Bialskie - Wysokie Siodło
1 8 Ż . Międzybrodzie Bialskie - Fliski - Magurka Wilkowicka
1 9 N . Międzybrodzie Bialskie - osiedle Nowy Świat
2 0 Z . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Żarnówka Duża - osiedle Nowy Świat - Nowy Świat - Gaiki
2 1 Ż . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Chrobacza Łąka - przełęcz U Panienki 
2 2 C . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Zasolnica - Chrobacza Łąka - przełęcz U Panienki
2 3 N . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Kozy
2 4 N Z . Porąbka - ruiny zamku Wołek
2 5 Ż . Kozy - przełęcz U Panienki

Grupa Kocierza (Szerokiej)

2 6 N Z . Oczków - Rozstaje pod Kościelcem
2 7 Ż . Oczków Zadziele - Rozstaje pod Kościelcem
2 8 N . Czernichów - Rozstaje pod Kościelcem - Jaworzyna - przełęcz Przysłop Cisowy
2 9 S . Czernichów - Międzybrodzie Żywieckie
3 0 Ż . Międzybrodzie Żywieckie - Rozdroże w Głębokim - Las Czarnoci - Rozstaje pod Kościelcem
3 1 Z . Międzybrodzie Żywieckie - Przełęcz Isepnicka - Żar
3 2 S . Międzybrodzie Żywieckie - Żar
3 3 C . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Żar - Kiczera - Przełęcz Isepnicka - przełęcz Przysłop Cisowy - Kocierz - Błasiakówka [Przełęcz Kocierska]
3 4 S . Kozubnik - rozstaje pod Żarem
3 5 Ż . Porąbka - Kiczera
3 6 Z . Żarnówka Mała [zapora w Porąbce] - Porąbka - Bukowski Groń - Przełęcz Bukowska - Przełęcz Targanicka (Beskid) - Błasiakówka [Przełęcz Kocierska]
3 7 N . Porąbka - Bukowiec - Przełęcz Bukowska
3 8 Ż . Targanice - Złota Góra - Przełęcz Bukowska
3 9 Ż . Wielka Puszcza Roztoka - Przełęcz Bukowska
4 0 Ż . Wielka Puszcza Roztoka - Kiczera

Grupa Łamanej Skały

4 1 Ż . Pracica - Rozstaje Anuli
4 2 S . Praciaki - Potrójna 
4 3 Ż . Targanice - Jawornica - Potrójna - Chatka „Pod Potrójną" - Rozstaje Anuli
4 4 S . Nowa Wieś - Warownia nad Traktem - Przełęcz Kocierska
4 5 C . Błasiakówka - Przełęcz Kocierska - Potrójna - Rozstaje Anuli
4 6 Z . Błasiakówka - Kocierz Górny - Łysina - przełęcz Przystopek - Rozstaje Anuli
4 7 N Z . Łękawica - Przykrzyca - Łysina 
4 8 S . Ślemień - Pod Borem - Czarne Działy 
4 9 N . Ślemień - przełęcz Przydawki - polana Gałasie - przełęcz Przystopek - Rozstaje Anuli 
5 0 Ż . Las - dolina Dusicy - Grota Komonieckiego - Rozstaje Anuli 
5 1 Z . Krzeszów Dolny - Smrekowica - Rozstaje Anuli 

Masyw Leskowca i Pasemko Bliźniaków

5 2 C . Schronisko PTTK na Leskowcu - Leskowiec - przełęcz Beskidek - Rozstaje Anuli
5 3 S . Rzyki Jagódki - Przełęcz Midowicza - schronisko PTTK na Leskowcu 
5 4 Z . Andrychów - Panienka - Gancarz - Groń Jana Pawła II - schronisko PTTK na Leskowcu 
5 5 S . Inwałd - Przełęcz Biadasowska - Zagórnik - Kamień (Grapa) - Rzyki 
5 6 Ż . Inwałd - Panienka - Ostry Wierch - przełom Choczenki w Kaczynie 
5 7 N . Wadowice - Przełęcz Panczakiewicza - Ponikiew - Przełęcz pod Gancarzem - Groń Jana Pawła II — schronisko PTTK na Leskowcu
5 8 S . Wadowice - Goryczkowiec - Gorzeń Górny - Grapa - Czartak
5 9 Ż . Gorzeń Górny - Iłowiec - Łysa Góra - Przełęcz Panczakiewicza - Bliźniaki - przełom Choczenki w Kaczynie
6 0 Ż . Czartak - Żar - Królewizna - schronisko PTTK na Leskowcu 
6 1 Z . Jamnik - Suszyce - Królewizna - schronisko PTTK na Leskowcu
6 2 Ż . Mucharz - Jedlicznik - Gronie
6 3 S . Śleszowice - Gronie - Makowe Rozstaje
6 4 N . Tarnawa Górna - Makowe Rozstaje - Makowa Góra - schronisko PTTK na Leskowcu
6 5 C . Krzeszów Górny - Harańczykowa Góra - schronisko PTTK na Leskowcu 
6 6 Ż . Krzeszów Dolny - Leskowiec - schronisko PTTK na Leskowcu 

Grupa Żurawnicy

6 7 C . Zembrzyce - Koźle - Żmijowa - Żurawnica - Krzeszów Górny
6 8 N Z . Sucha Beskidzka - Jasień - Koźle
6 9 Z . Sucha Beskidzka - Lipska Góra - przełęcz Lipie - Gołuszkowa Góra - Żurawnica - Krzeszów Dolny
7 0 N . Stryszawa - Krzeszów Górny
7 1 S . Stryszawa - Górki - Krzeszów Górny
7 2 N Z . Lachowice Centrum - Bacowa Przełączka - Kuków - Kukowska Gajka - Krzeszów

Czeretniki (Pasmo Pewelskie) 

7 3 Ż . Ślemień - Kocurowa Przełączka - Kocońskie Gronie - przełęcz Marcoki - Przełęcz Kocońska - Las
7 4 N . Ślemień - Gachowizna - Hucisko
7 5 N Z . Żywiec Sporysz - Kocurowska Góra - dolina Moszczanki - Rychwałd - Przełęcz Rychwałdzka - Ostry Groń - Przełęcz Ślemieńska - Bąków
7 6 Ż . Jeleśnia - Janikowa Grapa - Bąków - Gachowizna

LEKSYKON MIEJSCOWOŚCI

BIBLIOGRAFIA

INDEKS NAZW TERENOWYCH