Pieśń o Bogu. Poetycka teologia Bolesława Leśmiana

Monografia Rafała Milana poświęcona poetyckiej teologii Leśmiana to książka ważna i potrzebna, w znacznej mierze nowatorska. Wyrasta z wnikliwej, pogłębionej filozoficznie, myślowo odważnej lektury wierszy autora Łąki. Mierzy się z „rozstajnością" wpisanego w nie sensu. Daje wyostrzony wgląd w te ich rejestry, które są poruszeniami wyobraźni otwartej na „bóstwienie się" tajemnicy, na „tchnienia" przygodnych teofanii. I jednocześnie pokazuje, czym w pisarskiej praktyce Leśmiana staje się jedna z kluczowych ambicji nowoczesnej poezji.

Bóg widziany okiem wiersza Leśmiana to Bóg „istniejący na opak". Ta konstatacja - wyprowadzona z głębi modernistycznego kryzysu religijnego - leży u podstaw interpretacyjnego przedsięwzięcia Rafała Milana. Istnienie na opak - wywrócone na nice - jest niepochwytne i zarazem ćmi fantomowym bólem, a tym samym: pozostaje złudą i jednocześnie ujawnia się jako swoiste promieniowanie reliktowe. W ten sposób wydarza się pośmiertne życie Boga - tułaczka echa, powidok lewej strony istnienia. Tak dokonuje się hierofania sacrum kalekującego - pomarniała, znikoma manifestacja „odwróconej obecności", która przypomina, że „brak" i „pustka" są „immanentną częścią boskiej egzystencji" (wymykającej się wszelkiej reprezentacji).

Z recenzji prof. dr. hab. Pawła Próchniaka

Rafał Milan - literaturoznawca, pracownik Katedry Historii Literatury Pozytywizmu i Młodej Polski na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Interesuje się poezją wczesnego modernizmu, a także filozoficznymi i teologicznymi kontekstami literatury Młodej Polski. Publikował między innymi w „Pamiętniku Literackim", „Ruchu Literackim" i „Wielogłosie".